Yoga ve vejetarjenlik kesin yargılarla birbirine bağlanması ve yoga yapanların vejetaryen olmak zorunda olduğuna dair iddialar yoganın mantığıyla asla örtüşmeyen ve bir o kadar da ayrıştırıcı iddialardır. Siz de vejetaryen olmak ya da olmamak konusunda karar vermeye çalışan bir yoga uygulayıcısı iseniz lütfen tercihinizi ve nedenini yorum bölümüne yazın.
İçerik Tablosu
Yoga ve vejetaryenlik
Yoga ve vejetaryenlik uzun bir gelenekle birbirine bağlıdır. Beş yamanın ilki olan Ahimsa (zarar vermeme), yogilerin vejetaryen beslenme için gösterdikleri başlıca nedendir. Bir diğeri ise karma yasası, yani bu hayatta gerçekleştirdiğimiz eylemlerin gelecek için tohumlar ektiği inancıdır. Yoga bu kültürel bağlamdan doğmuştur ve vejetaryenlik uygulaması 500 ila 2.000 yıl önce yazılmış bir metin olan Manu Kanunları‘na kadar uzanmaktadır.
Vejetaryenliğin pratik kökenleri de vardır. Tropikal Hindistan’da eti taze tutmak zordu. Çürüme ve parazitlerden kaçınmak vejetaryenliğin büyümesine katkıda bulunan hususlardı ve shaucha veya arınma, yoga uygulamasının merkezi haline geldi. Bir başka faktör de ekonomiydi. Tarihsel olarak,et pahalıydı, fakir bir saddhu’nun (ya da başka bir deyişle, bir keşişin) karşılayabileceği bir şey değildi.
Taze sebzelere dayalı bir diyetin günümüzde “elitist” olarak görülmesi ne kadar ironik. Hintli bilgelerin günlerinden bu yana zaman pek çok açıdan değiştiğinden, vejetaryenlik ile yoga arasındaki bağlantının hala geçerli olup olmadığını sorgulayabiliriz. Ne de olsa bütün gün patates cipsi yiyip gazoz içebilirim ve yine de kendime vejetaryen diyebilirim. Ama sağlığıma zarar verirsem, hala ahimsa uyguluyor olur muyum?
Onun yerine domates yemek daha iyi, değil mi? Modern teknoloji sayesinde yıl boyunca domates gibi sezonluk sebzeleri yeme ayrıcalığına sahibiz. Ancak bu domatesin taşınması için harcanan yakıt ya da yetiştirildiği yerdeki çalışma koşulları düşünüldüğünde bu seçimin etiği nedir? Domates yetiştiricileri yoksulluk içinde acı çekiyorsa ya da pestisitlerden zehirleniyorlarsa vejetaryenler hala ahimsa uyguluyor sayılır mı? Peki bir yogi için en doğru seçenek bu durumda ne olmalı?
Gıda seçimleri karmaşık hale geldi ve bu seçimlere duygu, dogma veya bağlılık kattığımızda tartışmalı hale gelebiliyor. Vejetaryenlik ve yoga ile ilgili olarak, Swami Satyananda Saraswati “Tüm tartışmalar dairesel bir yolda devam edebilir” dedi. Yoganın, uygulayıcıların vejetaryen olmaları konusunda “Hiçbir şekilde ısrar etmediğini” de sözlerine ekledi. Başka bir deyişle, seçim bizimdir.
Vejetaryen misiniz? Öyleyse Yoga bu seçiminizi nasıl etkiledi?
Yoga ve vejetaryenlik hakkındaki bu tartışmada şimdiye kadar, yoga geleneği ve etiği ışığında günümüzde gıda seçimlerimizin karmaşıklığına odaklandık. Vejetaryenliğin yoga için bir zamanlar olduğu kadar gerekli olmayabileceğini öne sürmüş olsam da, bir itirafta bulunacağım: Ben bir vejetaryenim.
Ama bu her zaman kolay olmuyor. Birincisi, vejetaryen etiketini taşımaktan hoşlanmıyorum. Ve hala sorunlu akşam yemeği konuğu olmaktan çekiniyorum. Etten uzak durmak, uzun vejetaryenlik geleneği tarafından desteklendiğimi hissettiğim yoga yapmaya başladığımda daha kolay hale geldi. Ancak yıllar geçtikçe yoganın artık vejetaryen diyetimi desteklemediğini yavaş yavaş fark ettim. Bunun yerine, diyetimin yoga pratiğimi nasıl desteklediğini gördüm.
Yoga gibi vejetaryenlik de tapas (disiplin) gerektirir ve yemekle ilgili istek ve alışkanlıkların üstesinden gelmek, genişlemiş farkındalığa doğru ilerlememizi engelleyen kleshaları (engelleri) yakmak için iyi bir hazırlıktır. Yoga ve vejetaryenliğin birlikte, bedeni arındırmaya her iki uygulamanın tek başına yapabileceğinden daha etkili bir şekilde yardımcı olduğuna inanıyorum. Annamaya Kosha, “gıda bedeni” olarak bilinen bedenin ötesindeki deneyim katmanlarına dair bakış açıları yakalamaya başladım. Bu katmanlarla yamas ve niyamas ı günlük hayata entegre etmek ve meditasyon için hareketsiz oturmak kolaylaştı.
Vejetaryen olmak ya da olmamak” seçimi
Önemli bir şekilde, hem yoga hem de vejetaryenlik svadhyaya veya kendini sorgulama için derin araçlar sunar; bu da seçimlere ve sonuçlara bakmaya kadar uzanır. “Vejetaryen olmak ya da olmamak” seçimi yalnızca size ait olsa da, kararınıza kendinizi sorgulama bağlamında yaklaşırsanız yoga yapmış olursunuz. Başka bir deyişle, nasıl seçim yaptığınız, yoga pratiğinizle neyi seçtiğinizden daha fazla ilgilidir.
“Vejetaryen olmayı” düşünen yogiler için North American Vegetarian Society 1 Ekim World Vegetarian Day ile başlayan Ekim ayı boyunca vejetaryen olmak isteyenlere ekstra destek ve teşvik sağlıyor. Öte yandan, omnivor kalmanın sizin için en iyi yol olduğuna karar verdiyseniz, bir an için bile mantıksız davrandığınızı düşünmeyin.
Aşram ve Vejetaryenlik
Bugün Batı’da yoga yapan çok azımız vejetaryenliği vurgulayan geleneksel aşram temelli bir soydan geliyoruz. Daha geniş toplum (birbirine bağlı modern dünya) bağlamında, ahimsa ve karma ilkeleri vejetaryenliğin ötesine geçerek adil ticaret ve sürdürülebilir tarım kavramlarının savunuculuğunu üstlenmiş görünüyor.
Tabaklarımızda ne olduğunu seçmek yüzyıllar içinde giderek daha karmaşık hale gelse de, yoga geleneği yediklerimiz konusunda bilinçli seçimler yapmamıza yardımcı olacak araçlar sunmaya devam ediyor.
Vejetaryenliğin yogik bir yaşam tarzı için hala gerekli olduğuna inanıyor musunuz? Öyleyse Yoga ve vejetaryenlik hakkındaki düşüncelerinizi yorum yazarak paylaşın.
